Wednesday, November 26, 2008

Zarganar awarded with "Freedom to Create" Prize

ဇာဂနာကို “လြတ္လပ္စြာ အႏုပညာဖန္တီးခြင့္” ဆု ခ်ီျမွင့္

မိုးမခ အေထာက္ေတာ္ ၀၀၂၊ ဓာတ္ပုံ - နာရီ

ႏို၀င္ဘာ ၂၆၊ ၂၀၀၈

ယေန႔ ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ၊ လန္ဒန္ျမိဳ႔မွာ Art Venture အမည္ရတဲ့ အႏုပညာရွင္မ်ား ေစတနာရွင္မ်ားအဖြဲ႔က ေရြးခ်ယ္ဂုဏ္ျပဳတဲ့ “လြတ္လပ္စြာ အႏုပညာဖန္တီးခြင့္” ဆုမ်ားမွာ ျမန္မာျပည္ရဲ႔ စြယ္စုံရ အႏုပညာရွင္ လူရႊင္ေတာ္ ကိုဇာဂနာကိုလည္း ထူးခၽြန္ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ အက်ဥ္းက် အႏုပညာရွင္တဦးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္လိုက္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

၂၀၀၈ တႏွစ္ပတ္လုံးမွာ ႏိုင္ငံတကာက အႏုပညာလြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့့္၊ လူ႔အခြင့္အေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေတြအတြက္ အႏုပညာရွင္မ်ားအသီးသီးရဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၊ ဖန္တီးမႈမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ ဆုခ်ီးျမွင့္ၾကရန္ ၀ိုင္း၀န္း အၾကံျပဳဖို႔ ဖိတ္ေခၚခဲ့ရာမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၈၆ ႏိုင္ငံက ေလ်ာက္လႊာေပါင္း ၁ ေထာင္ နီးပါးထဲက အႏုပညာရွင္ အစုအဖြဲ႔ ၅ ခုကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျပီး ဆုေငြ ေဒၚလာ ၁ သိန္း ခြဲကို ခြဲေ၀ေပးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ကိုဇာဂနာ ကိုယ္စား မိတ္ေဆြတဦးက ဆုကို လက္ခံရယူခဲ့ျပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရာက္ေနတဲ့ ကိုဇာဂနာ ဇနီး၊ မလြင္မာဦးထံက ေပးပို႔တဲ့ ေက်းဇူးစကားကို ဖတ္ၾကားျပခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ မလြင္မာဦးက -

သူတို႔ အိမ္ေထာင္သက္ အႏွစ္ ၂၀ မွာ ကိုဇာဂနာ ဖမ္းဆီး ထိမ္းသိမ္းခံရတဲ့ ကာလေတြဟာ ၁၀ ႏွစ္ နီးပါးရွိခဲ့တယ္။ သားတဦး သမီးတဦးနဲ႔ ကိုဇာဂနာတို႔ မိသားစု အတူတကြ ရပ္တည္ခဲ့ၾကတယ္။ ေထာင္က်ေနစဥ္ကလည္း ေထာင္နံရံအျပင္ အနီးဆုံးက အားေပးႏိုင္ခဲ့တယ္။ သူ႔အႏုပညာေတြ ပိတ္ပင္ခံရေတာ့လည္း ျပည္ပသတင္းဌာနေတြကတဆင့္ သူ႔အႏုပညာေတြ ျပည္သူေတြ နားမ်က္စိေရွ႔ ေရာက္ႏိုင္ဖို႔ မိသားစုက ကူညီခဲ့ၾကတယ္။ အခုေတာ့ မိသားစုက အေ၀းမွာေရာက္ေနလို႔ အခုလို ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၄၀ ေက်ာ္ က်ခံခ်ိန္မွာ က်မတို႔ အနီးကပ္ မေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ေတာ့လို႔ စိတ္ထိခိုက္ရပါတယ္ … လို႔ ေျပာၾကားတယ္ လို႔ ပရိသတ္တဦးက ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

မလြင္မာဦးက ဆက္လက္ေျပာၾကားရာမွာ -ဒီဆုဟာ ကိုဇာဂနာအတြက္သာ မဟုတ္ပါဘူး၊ အဖိႏွိပ္ခံထားရတဲ့၊ ယုံၾကည္ခ်က္အတြက္ လြတ္လပ္မႈအတြက္ အဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ အႏုပညာရွင္ေတြ၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအတြက္၊ သူတို႔ရဲ႔ မိဘေတြ၊ သားသမီးေတြ၊ မိသားစုေတြ အားလုံးအတြက္ ႏိုင္ငံတကာက အႏုပညာရွင္ေတြ၊ ျပည္သူေတြက အေလးအနက္နဲ႔ မေမ့မေလ်ာ့ အတူတကြ ရွိေနၾကတယ္၊ ဂုဏ္ယူလ်က္ရွိတယ္၊ အားေပးဂုဏ္ျပဳလ်က္ရွိတယ္ဆိုတာကို ျပသတာျဖစ္တယ္လို႔ က်မ ခံစားမိပါတယ္လို႔ စကားလက္ေဆာင္ေပးတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ပထမဆုကို ဇင္ဘာေဘြက ျပဇာတ္အဖြဲ႔က ရပါတယ္။ ဇင္ဘာေဘြက သမၼတၾကီးကို သေရာ္တဲ့ ျပဇာတ္ဟာ ျပည္တြင္းမွာ အလြန္လူၾကိဳက္မ်ားလြန္းလို႔ အာဏာပိုင္ေတြက အစဥ္ အေႏွာက္အယွက္ေပးခံရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒုတိယဆုကေတာ့ ဘားလရုဇ္က ျပဇာတ္အဖြဲ႔တခုျဖစ္တယ္။ သူတို႔ကလည္း ႏိုင္ငံက ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အာဏာရွင္ေတြကို ဖီဆန္တဲ့ အႏုပညာေတြကို ရဲရဲရင့္ရင့္ တင္ဆက္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

တတိယဆုကေတာ့ ပါကစၥတန္က မြတ္ဆလင္ မက္ေဒၚနာလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ေခတ္ေပၚ အဆိုေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔သီခ်င္းေတြက အဖိႏွိပ္ခံ အမ်ဳိးသမီးထုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ သီခ်င္းေတြ၊ အယူသီး တယူသန္တဲ့ ဘာသာေရးအယူအဆေတြကို ေ၀ဖန္တဲ့ အႏုပညာေတြကို တင္ဆက္လို႔ ေထာက္ခံသူေကာ ကန္႔ကြက္သူေတြေကာနဲ႔ ပြဲဆူတဲ့ ပညာရွင္တဦး ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္တဆုကေတာ့ ဘရာဇီးက ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႔ ညွင္းပမ္းသတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ အေၾကာင္း သီခ်င္း စီဒီတခု ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ ကေလး ၇၀ ေက်ာ္က လစဥ္ အသတ္ခံေနရတာကို မီးေမာင္းထိုးျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။

“ကိုဇာဂနာအတြက္ ဆုကို ေၾကျငာေတာ့ - ဒီလူဟာ သေရာ္တဲ့သူ၊ ျပက္လုံးထုတ္တဲ့သူလို႔ စေျပာလိုက္တယ္။ ျပီးေတာ့ ဒီလူဟာ အစိုးရက မည္သုိ႔ပင္ ပိတ္ပင္တားဆီး ဖိႏွိပ္ထားေစကာမူ ျပည္သူလူထုၾကားထဲကို မီဒီယာမ်ဳိးစုံ အထိေရာက္ဆုံးသုံးျပီးေတာ့ အေရာက္ပို႔ႏိုင္တဲ့သူလို႔ ဆက္ေျပာလိုက္တယ္။ အင္မတန္ ရဲရင့္တဲ့သူ၊ ေထာင္အၾကိမ္ၾကိမ္ က်တဲ့သူ၊ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာမွာ အႏုပညာရွင္ေတြကို စည္းရုံးျပီး သပိတ္ေမွာက္သံဃာေတြကို ဆြမ္းကပ္တဲ့သူ၊ စြယ္စုံတဲ့နည္းေတြသုံးႏိုင္တဲ့သူ - သရုပ္ေဆာင္မယ္၊ သီခ်င္းဆိုမယ္၊ စာေရးမယ္၊ အင္တာနက္သုံးမယ္၊ အင္တာဗ်ဴးေတြလုပ္မယ္၊ နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ ျပည္သူထံအေရာက္ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥအားလုံးကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသူ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆက္ေျပာျပီးေတာ့ အက်ဥ္းက်ေနတဲ့ အႏုပညာရွင္တဦးအျဖစ္ သူ႔ကို ဆုခ်ီးျမွင့္ ဂုဏ္ျပဳလိုက္ပါတယ္ … လို႔ ေၾကျငာတာဗ်ာ …”

လို႔ ပြဲတက္ေရာက္သူ ျမန္မာအႏုပညာရွင္တဦးက မိုးမခကို ေျပာျပပါတယ္။

ဆုခ်ီးျမွင့္တဲ့ အတ္ဗင္းခ်ားအဖြဲ႔အျပင္ မိတ္ေဆြ အႏုပညာရွင္မ်ား၊ စာနယ္ဇင္း သမဂၢေပါင္းစုံက ပညာရွင္မ်ား စုစည္းၾကျပီး ကိုဇာဂနာတင္သာမက အက်ဥ္းက် အႏုပညာရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ ကိုေစာေ၀၊ ကို၀င္းေမာ္ (ေရႊသံစဥ္)၊ ေနဘုန္းလတ္တို႔အျပင္ အသီးသီးေသာ အဖိႏွိပ္ခံ ပညာရွင္ေတြ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ ေဆာ္ၾသၾကဖို႔ကို ဆႏၵရွိၾကပုံရေၾကာင္း ပရိသတ္တဦးက ထင္ျမင္ခ်က္ေပးခဲ့ပါတယ္။

(ဓာတ္ပုံ - ဆု၊ ဇာဂနာအေၾကာင္းကို ၀ါရင့္သရုပ္ေဆာင္တဦး မိတ္ဆက္ေပးေနစဥ္၊ ဆုေပးပြဲ ျမင္ကြင္း)

Monday, November 24, 2008

Zarganar, Aung Way and Nge Oo Mon

စြယ္စုံရအႏုပညာရွင္ ဇာဂနာ၏ သမီး ငယ္ဦးမြန္။ ႏုိ၀င္ဘာ ၂၂ ရက္ေန႔က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ေလာ့စ္အိန္ဂ်လိစ္ၿမိဳ႕၊ ေဟာလိ၀ုဒ္လမ္း (Hollywood boulevard)ေပၚရိွ ဓာတ္ပုံဆုိင္တခုတြင္ ရုိက္ကူးထားေသာပုံျဖစ္သည္။ အဆုိပါလမ္းတြင္ ရုပ္ရွင္၊ ဂီတနယ္ပယ္မွ ထင္ရွားသူတုိ႔၏အမည္မ်ားကုိ ေရြေရာင္ၾကယ္ပြင့္မ်ားေပၚတြင္ ေရးထြင္းဂုဏ္ျပဳထားသည္။
နာမည္
ေအာင္ေ၀း
ႏုိ၀င္ဘာ ၂၄၊ ၂၀၀၈

က်ေနာ့္သားက ေမးတယ္။

‘ၾကယ္ေတြမွာ

နာမည္ရွိသလားေဖေဖ’ တဲ့။

ျမစ္ကမ္းနဖူးမွာ

ထုိင္တဲ့ည

သားက

ေကာင္းကင္ကုိငုံ ့ၾကည့္ေနတယ္။

က်ေနာ္က

ၾကယ္ေတြတလက္လက္ထ

ေရစီးထဲေငးလုိ ့။

ေအး ... မေတာ္တဲ့ၾကယ္ေတြမွာ

နာမည္မရွိဘူး

ေတာ္တဲ့ၾကယ္ေတြက်ေတာ့ ... ... ... ...

... ... ... ...။

အဲ့ဒီလုိ အဲ့ဒီလုိ

ၾကယ္တလုံးခ်င္းစီရဲ ့နာမည္

က်ေနာ္ေျပာျပ။

ေဖေဖ ... ဒါဆိုရင္

ကမ ၻာေပၚမွာ

သားနာမည္နဲ ့ၾကယ္လည္း

ရွိမွာေပါ့ေနာ္။

က်ေနာ္ သားကိုျပဳံးၾကည့္ရင္း

ေခါင္းညိတ္ျပေတာ့

သားကေပ်ာ္သြားျပီး

က်ေနာ့္ မ်က္လုံးထဲမွာ

သူ ့နာမည္နဲ ့ၾကယ္ကို

ရွာေတြ ့သြားတယ္။

သားက ဖေအထက္

ပိုျပီးေတာ္ရမယ္ မဟုတ္လား။

က်ေနာ္က သားကိုထမ္းလုိ ့

က်ေနာ့္ကို

ျမစ္ကမ္းပါးကထမ္းလုိ ့

အိမ္ျပန္လာတဲ့လမ္းမွာ

ေခတ္ကလည္း

စီးတုန္းပါ။

ဖေအ နဲ ့သား

လြမ္းမိတဲ့ တရားမွာ

နာမည္ေတြလည္း

စီးဆင္းေနတုန္းေပါ့။ ။

ေအာင္ေ၀း (၁၉၉၉)

Saturday, November 22, 2008

Zarganar - 45 Years

အိုင္ (I) သံုးလံုး နဲ႔ ကိုဇာဂနာ

(ဘီဘီစီ) ႏိုဝင္ဘာလ ၂၁ ရက္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္

စြယ္စံုအႏုပညာရွင္ လူရႊင္ေတာ္ ကိုဇာဂနာ ေခၚ ကိုသူရကို ဒီကေန႔ အီလက္ထရြန္နစ္ ပုဒ္မေတြနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ ၄၅ ႏွစ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ ေနာက္ထပ္ အမႈ ၄ မႈကို ဆက္ရင္ဆိုင္ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

သူ႔ကို ေထာင္ခ်ခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူဟာ အိုင္ သံုးလံုးေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ရတာ၊ IT အိုင္တီကိုေလ့လာခဲ့ၿပီး INTERNET အင္တာနက္ကို သံုးခဲ့လို႔ INSEIN အင္းစိန္ကို ေရာက္ခဲ့ရတာ ဆိုၿပီး ကိုဇာဂနာက ျပက္လံုးထုတ္ခဲ့တယ္လို႔ ခယ္မျဖစ္သူက ေျပာျပပါတယ္။


ကိုဇာဂနာနဲ႔ အမႈတြဲတခုတည္းျဖစ္တဲ့ ကိုေဇာ္သက္ေထြးနဲ႔ ကိုသန္႔ဇင္ေအာင္ တို႔ကို ေထာင္ ၁၅ ႏွစ္အသီးသီးခ် ခဲ့ၿပီး ကိုတင္ေမာင္ေအးကို ေထာင္ ၂၉ ႏွစ္ ခ်ခဲ့ပါတယ္။

ရန္ကုန္ သာသနာ့သိပၸံေက်ာင္းတိုက္က သံဃာ ၅ ပါးနဲ႔ လူ ၆ ဦးကိုလည္း ေထာင္ဒဏ္ေတြ အသီးသီးခ်မွတ္ခဲ့ေပ မယ့္ ႏွစ္ဘယ္ေလာက္စီခ်ခဲ့တယ္ဆိုတာ အတိအက် မသိရေသးပါဘူး။


အရွင္ ဂမၻီရကို ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ ႏွစ္

စက္တင္ဘာသံဃာ့အေရးအခင္းမွာ ဦးေဆာင္ပါဝင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ သံဃာတပ္ေပါင္းစုက ဆရာေတာ္ အရွင္ဂမၻီရကို ဒီကေန႔ ေထာင္ဒဏ္ ၁၂ ႏွစ္ ထပ္ၿပီး ခ်ခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔က ေထာင္ဒဏ္ ၁၂ ႏွစ္၊ ၾကာသပေတးေန႔က ေထာင္ဒဏ္ ၄၄ ႏွစ္ခ်ခဲ့တဲ့အတြက္ အခုဆိုရင္ အရွင္ဂမၻီရဟာ စုစုေပါင္း ေထာင္ဒဏ္ ၆၈ ႏွစ္ က်ခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။

အရွင္ဂမၻီရကို သာသနာကို ညိႇဳးႏြမ္းေအာင္လုပ္မႈ၊ အီလက္ထရြန္နစ္အမႈ၊ မတရားသင္းနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈ၊ ဆူပူေအာင္လုပ္မႈေတြနဲ႔ စြဲခ်က္တင္ အျပစ္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကေန႔ အရွင္ဂမၻီရနဲ႔အတူ ၁၁ ဦးကို ျပစ္ဒဏ္ေတြခ်မွတ္ခဲ့တဲ့အနက္ ဦးေကလာသ ကို ေနာက္ထပ္ ၄ ႏွစ္ ခ်မွတ္ ခဲ့တဲ့အတြက္ စုစုေပါင္း ေထာင္ ၃၉ ႏွစ္၊ မဂၢင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္ ဦးအိႏၵက ကို ေနာက္ထပ္ ၄ ႏွစ္ခ်ခဲ့တဲ့အတြက္ စုစုေပါင္း ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၀ နဲ႔ ၆ လ၊ ဦးအိႏၵရိယ ကို ၁၄ ႏွစ္၊ ဦးသုမန ေခၚ စာေရးဆရာ မင္းဆက္ ကို ၆ ႏွစ္၊ အရွင္ဂမၻီရရဲ႕ အကိုေတာ္စပ္သူ ကိုေအာင္ေက်ာ္ေက်ာ္နဲ႔ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္ႏိုင္ကို ေထာင္ ၁၄ ႏွစ္စီ အသီးသီး ခ်ခဲ့ပါတယ္။

၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေတြကိုလည္း ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္

၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔ေတြထဲက က်န္တဲ့သူေတြကိုလည္း ဆက္လက္ေထာင္ခ်ေနရာမွာ လူငယ္အဖြဲ႔၀င္ စုစုေပါင္း ၁၃ ဦးကို ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ကေန ၅ ႏွစ္အထိ ခ်လိုက္ပါတယ္။

၅ ႏွစ္ ေထာင္က်သူေတြထဲမွာ ကိုသိန္းသန္းထြန္း ေခၚ စမ္းေခ်ာင္းကိုကိုႀကီး၊ ကိုေဇာ္ထက္ကိုကို၊ မသရဖီသိမ့္သိမ့္ထြန္း စတဲ့သူ ၈ ဦးကို ေထာင္ ၅ ႏွစ္ခ်လိုက္ၿပီး က်န္တဲ့ ကိုေသာ္ဇင္ထြန္း၊ ကိုေစာမ်ဳိးလႈိင္ စတဲ့ သူ ၅ ဦးကိုေတာ့ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ ခ်လိုက္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၾသဂုတ္နဲ႔ စက္တင္ဘာလ ဆႏၵျပမႈေတြေနာက္ပိုင္း ဖမ္းဆီးခံရသူ ၉၆၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး အခုအခ်ိန္အထိ အဲဒီထဲကေန ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးလိုက္သူ ၁၈၀ ေက်ာ္ရွိေနၿပီလို႔ AAPP ေခၚ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (ျမန္မာႏိုင္ငံ) က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

(ဓာတ္ပံု-AP)