Tuesday, October 21, 2008

Zarganar won Canada PEN award

လူရႊင္ေတာ္ဇာဂနာကို ကေနဒါကေလာင္ရွင္မ်ားအဖြဲ႕မွ ဆုခ်ီးျမႇင့္

ပီတာေအာင္ / ၂၁ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၈

သတၱိရွိရွိျဖင့္ လြပ္လပ္စြာဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့မႈမ်ားအတြက္ လူရႊင္ေတာ္ဇာဂနာကို ကေနဒါ ကေလာင္ရွင္မ်ားအဖြဲ႔ က One Humanity Award (တမ်ဳိးတည္းေသာလူသားဆု) ခ်ီးျမႇင့္လုိက္သည္။


လြပ္လပ္စြာဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ကေနဒါကေလာင္ရွင္ မ်ားအဖြဲ႔၏ (၂၅) ႏွစ္ ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔၌ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဇာဂနာဟုလူသိမ်ားသည့္ ကဗ်ာ ဆရာလူရႊင္ေတာ္ႏွင့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ေမာင္သူရကို ယခုႏွစ္တြက္ ဆုခ်ီးျမႇင့္ရန္ ေရြးခ်ယ္လုိက္သည္ဟု ကေနဒါကေလာင္ရွင္မ်ားအဖြဲ႔ PEN Canada ၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။

ဆုေပးအပ္ရျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ကေနဒါကေလာင္ရွင္မ်ားအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ Nelofer Pazira က “ စာေရးဆရာ ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ အေတြးအေခၚေတြကို ထုတ္ေဖာ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အသတ္ ခံရ၊ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ခံရ၊ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရ၊ အေႏွာင့္အယွက္ေပးခံရတာေတြ အၿမဲလို လိုျဖစ္ေနတယ္။ ဒီလိုလူေတြထဲက တေယာက္ ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ဂုဏ္ထူးေဆာင္အဖြဲ႔၀င္ ဇာဂနာပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႕ သတၱိနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခုိင္ခုိင္မာမာရပ္ တည္ေနတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ သူ႔ကို ဒီဆုခ်ီးျမႇင့္ၿပီး ဂုဏ္ျပဳလိုက္တာပါ”ဟု ေၾကညာ ခ်က္၌ ေျပာသည္။

အဆိုပါဆုသည္ ကြဲျပားေနသည့္ တိုင္းျပည္နယ္နိမိတ္မ်ားကိုေက်ာ္ျဖတ္၍ မတူညီသည့္ယဥ္ ေက်းမႈမ်ားအၾကား လႈံ႕ေဆာ္ဆက္သြယ္ေပါင္းကူးေပးရာ၌ ထူးကဲစြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္သူမ်ား ကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ စာေရးဆရာ တဦးစီ၏ ေရးသားမႈမ်ားသည္ ႐ိုးသား မႈရွိျခင္း၊ ပိုင္းျခားေ၀ဖန္မႈေကာင္းမြန္ျခင္းႏွင့္ အေတြး အေခၚမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မး္စြာေဖာ္ထုတ္ျပသရာ၌ မည္သည့္ၾကားခံကိုမဆိုျဖတ္၍ သတၱိရွိရွိ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ေဆာင္ ရြက္ျခင္းတို႔အေပၚတြင္ အကဲျဖတ္၍ ဆုေရြးခ်ယ္သည္ဟုလည္း သိရသည္။

ဆုေပးပြဲကို ကေနဒါႏုိင္ငံ တိုရန္တိုၿမိဳ႕၌ ေအာက္တိုဘာ (၂၂) ရက္က်င္းပမည့္ ႏိုင္ငံတကာ စာေရးဆရာမ်ားပြဲ ေတာ္ဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနားတြင္ ခ်ီးျမႇင့္သြားမည္ဟု သိရသည္။ လူရႊင္ေတာ္ဇာဂနာ အက်ဥ္းက်ခံေနရသည့္အတြက္ ၎အတြက္ ထိုင္စရာေနရာခံု ကြက္လပ္တခုထား ေပးကာ ဂုဏ္ျပဳသြားမည္ျဖစ္ၿပီး ဆုရသူသည္ ေဒၚလာ (၅,၀၀၀) ရရွိမည္ဟု သိရသည္။

ဇာဂနာဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံရသည့္အတြက္ ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္မိေၾကာင္း သူ၏ မိခင္ျဖစ္သူ သခင္မႀကီး ေဒၚလွၾကည္ ေခၚ စာေရးဆရာမႀကီး ၾကည္ဦး က ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ေျပာၾကားသည္။

၎က “ေမာင္သူရဟာ မဆုတ္မနစ္ေသာ ဇြဲလံု႔လနဲ႔ သူလုပ္စရာရွိတာကိုလုပ္ခဲ့တယ္။ စက္တင္ဘာမွာ သံဃာေတာ္ကိုဆြမ္းကပ ္တာေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ နာဂစ္မွာလည္း သူကုိယ္တုိင္ သူ႔ပစၥည္းကိုယ္ပိုင္ေတြကိုေရာင္္း၊ သူမ်ားလႉဒါန္းတဲ့ဟာေတြကိုလည္း ျဖန္႔ျဖဴး ခြဲေ၀ေပးတာေတြ အဲလိုႀကိဳးႀကိဳးစားစားနဲ႔လုပ္တဲ့အတြက္ သူလုပ္တဲ့အလုပ္ဟာ လူသာဓုေခၚနတ္သာဓုေခၚတဲ့ အလုပ္ပါပဲ။ ဒါကို သေဘာ တူတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ခ်ီးက်ဴး ဂုဏ္ျပဳတယ္ဆိုတာ ဂုဏ္ယူစရာ ၀မ္းသာစရာပါ။ မိဘေဆြမ်ဳိးအေနနဲ႔ကေတာ့ သူလုပ္သမွ်ဟာ မိဘအတြက္ သာမက တုိင္းျပည္နဲ႔လူမ်ဳိးအတြက္ပါ အက်ဳိးရွိတဲ့အလုပ္ကိုလုပ္တဲ့အတြက္ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ ဆုေပးတာကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္” ဟုေျပာသည္။

စြယ္စံုရအႏုပညာရွင္ လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာသည္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတဦးအျဖစ္ ၁၉၈၈ မွ ၁၉၈၉ အထိ၊ ၁၉၉၀ မွ ၁၉၉၄ အထိ ႏွစ္ႀကိမ္ (၄) ႏွစ္ေက်ာ္ ေထာင္က်ခဲ့ဖူးၿပီး ေထာင္က်ေနစဥ္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ကလည္း လူ႔အခြင့္ အေရးေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ကေပး အပ္သည့္ Lillian Hellman and Dashiell Hammett Grant ဆုရရွိခဲ့ဖူးသည္။

ဇာဂနာသည္ ၁၉၉၆ ခု ေမလ၌ အႏုပညာလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ခြင့္ပိတ္ပင္ခံခဲ့ရၿပီး ယမန္ႏွစ္စက္တင္ဘာ အေရးအခင္း၌ သံဃာေတာ ္မ်ားအား ဆြမ္းကပ္လႉဒါန္းခဲ့သျဖင့္ (၁) လနီးပါး ထိန္းသိမ္းခံရသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လ၌ နာဂစ္မုန္တိုင္း ကယ္ဆယ္ေရးကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျပည္ပမီဒီယာမ်ားမွ တဆင့္ စစ္အစုိးရကိို ထိထိမိမိ ေ၀ဖန္ ေျပာၾကားခဲ့သျဖင့္ ထပ္မံဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ်ျခင္းခံထားရသည္။

No comments: