8888 - 20 Years, Zarganar

၈၈ အႏွစ္ ၂၀

(အခန္းဆက္မ်ား)

ဇာဂနာ ရဲ႔ ၈၈ ဒိုင္ယာရီ အပိုင္းအစမ်ား

ဇာဂနာ

( မိုးမခရဲ႔ မိတ္ဆက္ - ဇာဂနာ အႏွစ္ ၂၀ - မ်က္စိထဲ ေပၚလာသမွ်ကို အရင္ တင္ျပလိုက္ခ်င္ပါတယ္။

၁၉၈၈ ၾသဂုတ္လ အေရးေတာ္ပုံမွာ အႏုပညာရွင္တဦး၊ ေက်ာင္းသားတဦး အေနနဲ႔ ေရွ႔တန္းက ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့သူ၊ ၈၈ မ်ဳိဴးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္တဲ့ မင္းကိုႏိုင္၊ ကိုကိုၾကီးတို႔ႏွင့္ ေရွးမဆြကတည္းက ရင္းႏွီးသူ၊

၁၉၉၀ ၀န္းက်င္မွာ စစ္အစိုးရ ေရြးေကာက္ပြဲကို သေရာ္တဲ့ သူေတာင္းစားညီလာခံ ျပဇာတ္ကို နယ္လွည့္ ကျပ၀ံ့သူ၊ တဦးတည္းသာမဟုတ္ အႏုပညာ၀ိုင္းေတာ္သားေတြႏွင့္ စည္းလုံးညီညြတ္စြာ ေဆာင္ရြက္သူ၊ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္မွာ ဖမ္းဆီးခံရျပီး ေထာင္ ၅ ႏွစ္ က်ခဲ့သူ၊

၁၉၉၅ ေႏွာင္းပိုင္း ေတာက္ေလ်ာက္ အႏုပညာရွင္၊ ဒါရိုက္တာတဦးအေနျဖင့္ ရပ္တည္ျပီး လူမႈေရး ကူညီမႈမ်ား၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ေရး ပညာေပး ရုပ္သံမ်ား ေဆာင္ရြက္သူ။

သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ အျဖဴေရာင္ သက္တံ လႈပ္ရွားမႈ၊ ေထာင္က လြတ္ေျမာက္လာေသာ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားဖက္က ရပ္တည္ ေထာက္ခံမႈမ်ားေၾကာင့္ စစ္အစုိးရ မ်က္မုန္းက်ဳိးျခင္း ခံရသူ။

ပြင့္လင္း လြတ္လပ္ေသာ ေ၀ဖန္မႈမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၀၆ တြင္ အႏုပညာလုပ္ငန္းမ်ား အပိတ္ခံရသူ၊ သို႔ေသာ္လည္း ပြင့္လင္းလြတ္လပ္တဲ့ အႏုပညာအေမြအျဖစ္ သီးေလးသီးနဲ႔ ေဆးေရာင္စုံ အျငိမ့္အဖြဲ႔ကို မ်ဳိးဆက္သစ္ မ်ဳိးေစ့ခ်ေပးခဲ့သူ။

၂၀၀၇ စက္တင္ဘာ သံဃာအေရးေတာ္ပုံမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႔ တရားမ၀င္ေသာ္လည္း အားလုံးအတြက္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူအျဖစ္ ရဲရင့္စြာ ရပ္တည္သူ၊ အထိမ္းသိမ္းခံခဲ့ရေသာ္လည္း လြတ္ေျမာက္လာျပီးေနာက္ပိုင္းမွာလည္း စစ္အစုိးရ ဦးခ်ဳိးထားတဲ့ ျပည္သူေတြ ရဲရင့္တက္ၾကြလာေစဖို႔ ေဆးေရာင္စုံအျငိမ့္က ျပည္သူေတြၾကားဆင္းျပီး ကျပခ်ိန္တြင္ လိုက္လံ အားေပးေဆာင္ရြက္သူ၊ အဖိႏွိပ္ခံ သံဃာေတာ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ လွဴဒါန္းေထာက္ပံ့သူ။

၂၀၀၈ ႏွစ္ဦးပိုင္း စစ္အစုိးရရဲ႔ အတုအေယာင္ အေျခခံဥပေဒဆႏၵခံယူပြဲႏွင့္ ပတ္သက္ျပီးလည္း ပြင့္လင္းစြာ ေ၀ဖန္ရဲသူ၊ ၂၀၀၈ ေမ နာဂစ္မုန္တိုင္းအျပီး ဒုကၡသည္ ျပည္သူၾကီးထံသို႔ ရွိစုမဲ့စုေတြကို ထုပ္ပိ္ုးျပီး ကယ္ဆယ္ေရး၊ ကုူညီေရးေတြ ေဆာင္ရြက္သူ၊ စစ္အစိုးရရဲ႔ လူထုအေပၚ တာ၀န္မေက်ခဲ့မႈ၊ ရက္စက္မႈမ်ားကို ရဲရဲရင့္ရင့္ အားလုံးေရွ႔မွာ အားလုံးကိုယ္စား ထုတ္ေဖာ္ေ၀ဖန္ခဲ့သျဖင့္ စစ္အစုိးရရဲ႔ ထပ္မံဖမ္းဆီးျခင္း ခံထားရသူ - ဇာဂနာ … ။

သူ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂၀ ကတည္းက သူရဲ႔ ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္မဆုတ္ခဲ့တဲ့ ေျခလွမ္းမ်ား အေၾကာင္း တင္ဆက္လိုက္တာပါ။ )

၁၉၈၈ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၈ရက္ေန့မွာ တပ္မေတာ္ကအာဏာသိမ္းပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာလ ၂ ရက္ေန့မွာ ကြ်န္ေတာ္ အဖမ္းခံရပါတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၂၁ ရက္ေန့မွာ အင္းစိန္ေထာင္ကေန ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခါ ၁၉၉၀ခုႏွစ္ ေမလ ၁၉ ရက္ေန့မွာ ထပ္ဖမ္းခံရျပီး ေထာင္ငါးႏွစ္ အခ်ခံခဲ့ရပါတယ္။ ပထမအၾကိမ္ အဖမ္းခံရစဥ္တုန္းက ေထာင္တြင္းမွာ ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္ ေရးခဲ့ရတဲ့ဒိုင္ယာရီ (အမွန္ကေတာ့ စာရြက္ အပိုင္းအစေလးေတြပါ) ကို တစ္ေလာက အမွတ္တရ ျပန္ရလိုက္တဲ့အခါ တအား ၀မ္းသာသြားခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ သိမ္းထားေပးတဲ့ ေထာင္၀န္ထမ္းအဖိုးၾကီးကိုလဲ
ေက်းဇူးတင္မဆံုးပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီေနရာကေန မွတ္တမ္းတင္လို႔ ေဖာ္ျပသြားပါရေစ။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္သည္ အေရးေတာ္ပံုႏွစ္ဟု ဆိုရမေလာက္ပင္ အစိုးရအားဆန့္က်င္ေသာ အေရးအခင္းမ်ားသည္ တစ္ခုျပီးတစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ေလသည္။ ေမာင္ဘုန္းေမာ္ အေရးအခင္းဟု အမည္တြင္ခဲ့သည့္ မတ္လလွဳပ္ရွားမွဳ ဂ်င္ဂလိပြဲေတာ္ဟု ကင္ပြန္းတပ္ခံခဲ့ရသည့္ ဇြန္လအေရးအခင္း၊ ရွစ္ ေလး လံုး ဟု ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ ၾသဂုတ္လ အေရးအခင္း၊ ထိုသည့္ေနာက္ တစ္ႏုိင္ငံလံုး အတိုင္းအတာျဖင့္ အံုၾကြလွုဳပ္ရွားခဲ့သည့္ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုတို႔ပင္တည္း။

ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္မွ အစျပဳခဲ့ေသာ ယင္းဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုသည္ကားး ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ မၾကံဳဘူးေလာက္ေအာင္ လူတန္းစား အလႊာေပါင္းစံု ပါဝင္သည့္ အစိုးရဆန့္က်င္ေသာ လွုုဳပ္ရွားမွဳၾကီးျဖစ္ရကား ဆရာဝန္မ်ား အႏုပညာရွင္မ်ား ေရွ႔ေနမ်ားစသည့္ အသိပညာရွင္ အတတ္ပညာရွင္မ်ားသာမက အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ အေျခေနမဲ့မ်ား၏ လမ္းေဘးသမဂၢပါမက်န္ ေတာ္လွန္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကေလသည္။

အႏုပညာရွင္ တစ္ပိုင္းတစျဖစ္ေနေသာ ကြ်န္ေတာ္တို႔သူငယ္ခ်င္းတသိုက္မွာလည္း ဤအေရးေတာ္ပံု အစကာလမ်ားကပင္ ပါဝင္ခဲ့ရကား ေက်ာင္းသားစိတ္ တစ္ပိုင္း က်န္ေနသည့္ အတြင္းဓာတ္၏ လွံဳေဆာ္မွဳေၾကာင့္ တေျဖးေျဖး နက္မွန္းမသိ နက္ရွိဳင္းစြာ ဝင္ေရာက္ ဆင္ႏြဲမိေလေတာ့သည္။

ထိုစဥ္က ကြွ်န္ေတာ္တို႔၏ စုရပ္ျဖစ္ေသာ ရန္ကုန္ျမိဳ့ ၂၁ လမ္းရွိ (ယခင္ သဘင္ေကာင္စီ ရုံးခန္း) ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာ သဘင္သမဂၢ ရုံးခန္းသည္လည္း အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္မွ သပိတ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကိုယ္စားလွယ္မ်ား စတည္းခ်ရာ ေနရာတစ္ခုလည္း ျဖစ္လာေလသည္။ ေရႊျပည္ေအးသမားမ်ား၊ အကဲခတ္ ဆရာမ်ား၊ ရရင္ ရ မရရင္ ခ် ဆိုေသာ ပုဂိၢဳလ္မ်ား၏ ျငင္းခုန္ရာ စည္းေဝးခန္းမတစ္ခုလည္း ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ သူငယ္ခ်င္းတသိုက္မွာလည္း တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ခြင့္ မၾကံဳရေလာက္ေအာင္ပင္ ေဟာေျပာပြဲမ်ား စည္ေဝးပြဲမ်ား နယ္စည္းရုုံေရး ခရီးစဥ္မ်ား၊ ဆႏၵျပပြဲမ်ား၊ အလွုဳခံကိစၥမ်ားႏွင့္ ခ်ာလပတ္ ရမ္းေနၾကရကား တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး ဆက္သြယ္လိုလ်င္ပင္ ရုံးေရွ့ ေက်ုာက္သင္ပုန္းမွတစ္ဆင့္သာ ဆက္သြယ္ရသည့္ဘ၀သို႔ ဆိုက္ေရာက္ရေလေတာ့သည္။

သို႔ေသာ္လည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူတသိုက္ကို မ်က္ႏွာခ်င္း ျပန္လည္ဆံုစည္းခြင္ရေအာင္ ဖန္တီးေပးလိုက္သည့္အရာကား ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန့တြင္ ေပၚေပါက္ လာပါေတာ့သည္။ အျခား မဟုတ္ပါ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းလိုက္ျခင္းပင္တည္း။

ထို႔ေန႔ ညေန ၆းဝဝ နာရီခန္႔၌ သဘင္သမဂၢ ရုံးခန္းတြင္းသို႔ တစ္ေယာက္ျပီး တစ္ေယာက္ အလွ်ဳိအလွ်ဳိ ေရာက္လာၾကပါေတာ့သည္။ ဘာလုပ္ၾကမလဲ ဘာေတြ ဆက္လုပ္ၾကဦးမလဲ ဘယ္လို လုပ္ၾကမလဲ …

ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ နဂို နာမည္ၾကီးေနၾကသည့္အတိုင္း မိမိတို႔ လူတသုိက္သည္ အဖမ္းခံရလိမ့္မည္။ သည္ေတာ့ ထြက္ေျပးၾကမလား၊ သြား အဖမ္းခံမလား၊ ေတာခိုၾကမလား … တခုခုေတာ့ လုပ္ရေပလိမ့္မည္။

ပထမဆံုးေတာ့ သည္ေနရာမွ အျမန္ စြန္႔ခြာရလိမ့္မည္။ အကယ္၍မ်ား စစ္တပ္သည္ သူ့တို႔ေၾကညာထားသည့္အတိုင္း အင္အားသံုး၍ သည္ေနရာကို ဝင္ရွင္းခဲ့လ်င္၊ လမ္းသူ လမ္းသားမ်ား အေခ်ာင္သက္သက္ ထိခိုက္ နစ္နာၾကမည္ မဟုတ္တံု႔ေလာ့။

မိမိတို႔ အေပၚ သံေယာဇဥ္ၾကီးမားေနျပီးျဖစ္ေသာ လမ္းသူ လမ္းသားမ်ား ကလည္း သူတို႔ ကာကြယ္ေပးပါမည္၊ ဖြက္္ထားေပးပါမည္၊ မသြားၾကပါႏွင့္ဟု အတန္တန္ တားၾကေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကြ်န္ေတာ္တို႔ တသိုက္မွာ ဆံုးျဖတ္ထားသည့္အတိုင္း ကိုယ့္ပစၥည္းေလးေတြ ကိုယ္ဆြဲ၊ ရုံးခန္းတြင္းမွ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကို အလ်င္အျမန္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ကာ ရန္ကုန္ ျပည္သူ့ေဆးရုံၾကီးဝင္း အတြင္းသို႔ ေရႊ႔ေျပာင္းခဲ့ၾကေတာ့့သည္။

ထိုအခ်ိန္က ေဆးရုံၾကီးဝင္းအတြင္း၌ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပေနၾကေသာ အုပ္စု အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီး တို႔မွာလည္း ညမထြက္ရ အမိန့္ေၾကာင့္ပင္ အိမ္ျပန္ခြင့္မရဘဲ လူနာေဆာင္အသီးသီး၌ ေသာင္တင္ေနၾကေလသည္။

ထိုေၾကာင့္ပင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သူငယ္ခ်င္းတသိုက္မွာ အုပ္စု သုံးစုခြဲျပီး အဝတ္ေလွ်ာ္စက္ ဓာတ္အားေပးစက္ႏွင့္ ေရခဲတိုက္မ်ားအတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ ပုန္းေအာင္း ေနရေတာ့သည္။

တခ်က္ တခ်က္တြင္ စစ္အစိုးရ အလိုမရွိ ဟူေသာ ေအာ္သံမ်ား၊ ေသနပ္သံမ်ား၊ လမ္းမမ်ားေပၚတြင္ ခ်ထားေသာ အပိတ္အဆို႔ အကာအရံမ်ားကို လိုက္လံရွင္းလင္းေနသည့္ စစ္ကားသံမ်ားကို နာခံရင္း တစ္ညတာခရီးကို ေက်ာ္လြန္ခဲ့ရသည္။

ဤေနရာတြင္ ကြ်န္ေတာ္ႏွင့္အတူ ပုန္းေအာင္းခဲ့သူမ်ားကို မွတ္တမ္းတင္လိုပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သဘင္သမဂၢမွ မိုးဝင္း၊ မိုးမင္း၊ အရုိင္း၊ ညီညီလွဳိင္(ေညာင္ေညာင္)၊ ညီဝင္းစိန္၊ ဖိုးျဖဴ၊ စုိးဟန္၊ တပ္မေတာ္ မွတ္တမ္းရုံးမွ တပ္ၾကပ္ေအာင္သန္း၊ ေက်ာင္းသား တပ္ေပါင္းစုမွ ေရႊေရာင္ ေအာင္ေဇာ္မ်ဳိဳး၊ ရုပ္ရွင္ သရုပ္ေဆာင္ ဇင္ဝုိင္းႏွင့္ ေတာင္ဥကၠလာပမွ ဆိတ္မ ဆိုသူတို႔ ျဖစ္ပါသည္။

ညတြင္းခ်င္းပင္ ေက်ာင္းသား သမဂၢမွ မင္းမင္း၊ ေဇာ္ထြန္းတို႔ ေခါင္းေဆာင္သည့္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔သို႔ လွမ္း၍ ဆက္သြယ္ျပီး မနက္မိုးလင္းသည္အထိ မည္သည့္ေနရာမွ မသြားရန္ႏွင့္ ေသာင္တင္ေနသည့္ ကေလးမ်ားကိစၥ မိမိတို႔လာမွ ရွင္းေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားထားရေပသည္။

သို့ို့ျဖင့္ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔ နံနက္ ၅းဝဝ နာရီ ထိုးသည့္ အခ်ိန္ မွာေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔၏စီစဥ္ေပးမွဳျဖင့္ အိမ္ျပန္ပို႔ႏုိင္ခဲ့ေလသည္။ သည္ေနာက္မွေတာ့ ညက ၾကိဳတင္စီစဥ္ထားသည့္အတိုင္း စစ္အစိုးရ ဆန္႔က်င္ေရး ဆႏၵျပပြဲကို ခ်ီတက္ရန္ စိုင္းျပင္းၾကရေလေတာ့သည္။

သည္မွာတင္ ျပသနာက စ ပါေလျပီ။ ေဆးရုံၾကီးအတြင္းရွိ သူအစုႏွင့္သူ ရွိေနၾကေသာ အဖြဲ႔အသီးသီးသည္ အင္တင္တင္ ျဖစ္ေနၾကေလသည္။ ေတာင္လိုလို ေျမာက္လိုလို အစည္းအေဝး လုပ္ဦးမလိုလို၊ အီးအီး ပါဦးမလိုလိုႏွင့္ ခ်ီတက္ရန္ကိစၥကို ေရွာင္ဖယ္ ေရွာင္ဖယ္ လုပ္ၾကေတာ့သည္။

သည္တစ္ခါက တကယ္ကို ေသနပ္ႏွင့္ ပစ္ေတာ့မွာ မဟုတ္လား။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သူငယ္ခ်င္းတစု ေခါင္းခ်င္းဆိုင္ရေတာ့၏။

ကဲ … ဘယ္သူမွ မထြက္ခင္တုန္းကတည္းက တို႔ ထြက္ခဲ့တယ္၊ ေနာက္ တႏုိင္ငံလံုး ပါလာေတာ့၊ ဒို႔ အေရးမွ မလုပ္ရရင္ ေခတ္မမီေတာ့ဘူးဟဲ့ ဆိုျပီး ပါလာလိုက္ၾကတာ၊ ခုေတာ့ ဘယ္ တေကာင္တျမီးမွ မေတြ႔ရေတာ့ဘူး။ ခု ခ်က္ခ်င္း ပစ္ပါ၊ ဖမ္းပါနဲ႔ စင္ေပၚကေန လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းခဲ့တဲ့ ဘယ္ အႏုပညာရွင္သမားဆိုတာေတြမွလည္း အရိပ္ေတာင္ မေတြ႔ရေတာ့၊ တို႔ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ၊ ကေလးေတြကိုခ်ည္းပဲ မင္းတို႔ ခ်ီတက္ၾကေတာ့ ဆိုျပီး လႊတ္လိုက္ေတာ့မလား၊ အေသခံခိုင္းလိုက္ေတာ့မွာလား။ ကိုင္း … ဘယ္သူ ထြက္ထြက္၊ မထြက္ထြက္ တို႔ ထြက္တယ္ကြာ ဟု ၾကိမ္းဝါးျပီး၊ ကိုဇင္ဝိုင္းရယ္၊ (မိုးဝင္း)ရယ္၊ ေမာင္စိန္ထြန္း(မိုးမင္း)ရယ္၊ ေအာင္သန္းဦး(အရုိင္း)ရယ္၊ ေမာင္ေရႊေရာင္ရယ္၊ ကြ်န္ေတာ္ရယ္၊ ေနာက္ျပီး ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ားအဖြဲ႔မွ ႏုိင္လင္းႏွင့္ ေက်ာ္ျမင့္တို႔ပါ ေပါင္းကာ စုစုေပါင္း ရွစ္ေယာက္တည္းျဖင့္ စတင္ ခ်ီတက္ခဲ့ၾကပါေတာ့သည္။

စစ္အစိုးရ အလိုမရွိ။ ေစာေမာင္ အစိုးရ အလိုမရွိ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေပးတဲ့ စစ္ပညာ ေက်ာင္းသားျပည္သူ သတ္ဖို႔မဟုတ္ဘူး … စေသာ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားျဖင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ့ ဗိုလ္ခ်ဳဳပ္လမ္းတေလွ်ာက္ ထိုမွ ဘုရားလမ္း၊ မဟာဗႏၶဳလလမ္း၊ ဘုန္းၾကီးလမ္းမွတဆင့္ ဗိုလ္ခ်ဳဳပ္လမ္းအတိုင္း ျပန္လည္ခ်ီတက္ခဲ့ၾကရာ တစ္ပတ္ ပတ္မိသည့္အခ်ိန္မွာျဖင့္ လူတန္းၾကီးမွာ ႏွစ္ေထာင္ သံုးေထာင္ခန္႔ ျဖစ္လာေတာ့သည္။ ဤသုိ႔ျဖင့့္ ထပ္မံ ေရာက္ရွိလာေသာ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ လူ ေလးေထာင္ ေက်ာ္ေက်ာ္ခန့္ကို ဦးေဆာင္ျပီး ျမိဳ့ေတာ္ခန္းမသို႔ ဦးတည္လိုက္ေတာ့၏။ ( ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမယ္)